İyi günler. Bugünkü konumuz 351 sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanunu. Mezkur Kanun, 22/8/1961 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup, zaman içerisinde çeşitli değişiklikler olmuştur. Ancak, adıyla birlikte en köklü değişiklik 2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle yapılmıştır.
Kanunun Amacı: Yurt içinde ve dışında yükseköğrenim gören öğrenciler için yurtlar yapmak ve bunların işletmesini sağlamak, beslenme yardımı yapmak, eğitim, sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlerle milli ve manevi gelişmelerine katkı sağlamak, yükseköğrenim öğrencilerine kredi veya burs vermek, öğrencilerin yükseköğrenimlerini kolaylaştırmaktır.
351 sayılı Kanuna göre; Gençlik ve Spor Bakanlığının yurt dışında yürüteceği program, proje ve faaliyetlerin gerektirdiği koordinasyonun sağlanması amacıyla Koordinasyon Ofisleri kurulabilir. Koordinasyon Ofislerinin kurulacağı yerler ve süresi ile Ofislerin çalışma usul ve esasları; bu Ofislerde, Bakanlık ve bağlı kuruluşları personelinden görevlendirilenler ile bunlara yardımcı olmak üzere mahallinden temin edilen ve Ofis hizmetlerinde çalışan personelin niteliği, sayısı, görev süresi ve bunlara ödenecek ücretlerin belirlenmesi, personele yapılacak ödemeler dışında kalan diğer harcamaların neler olacağı ve harcamaya ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanınca belirlenir.
Yüksek öğrenim gören ve bu kanuna göre çıkarılacak yönetmeliklerle belirtilen esas ve şartlar içinde yeterlikleri ve ihtiyaçları tespit edilen öğrencilere öğrenim kredisi verilir. Öğrenim kredisi alan öğrencilerin borcu, öğrenim kredilerinin verildiği tarihten öğrenim süresi bitimine kadar geçen sürede veya herhangi bir sebeple kredisinin kesildiği tarihe kadar öğrenim kredisi olarak verilen miktarlara, Devlet İstatistik Enstitüsünün toptan eşya fiyat endeksindeki (TEFE) artışlar uygulanarak hesaplanacak miktarın ilave edilmesi suretiyle tespit edilir.
Öğrenci, borcunu öğrenim gördüğü öğretim kurumunun normal eğitim süresinin bitiminden itibaren iki yıl (öğrencinin lisansüstü eğitim yapması halinde dört yıl) sonra başlamak üzere, kredi aldığı sürede ve aylık dönemler halinde ödemek zorundadır. Ancak bu süre bir yıl daha uzatılabilir. Ödeme askerlik dönemine rastlarsa TEFE uygulanmadan askerlik döneminin sonuna kadar ertelenir. Borçlunun, müracaatı esnasında; Sosyal Güvenlik Kurumu veya sosyal güvenlik kuruluşu niteliğindeki başka kuruluşlarla ilişkisinin bulunmaması halinde, ilgilinin talebi ile borcunu ödemesi kredi alma süresinin bitiminden itibaren endeks uygulanmak sureti ile ve birer yıllık sürelerle uzatılır.
Katkı kredisi borcu ödemelerinde de aynı esaslar uygulanır.
Sağlık sebepleri dışında kendi isteği ile öğretim kurumunu bırakan veya herhangi bir sebeple öğretim kurumundan çıkarılan öğrenciler öğretim kurumu ile ilişiğinin kesildiği tarihten itibaren iki yıl sonra başlamak üzere kredi aldığı kadar sürede ve aylık dönemler halinde ödemek zorundadır. Ancak bu süre bir yıl daha uzatılabilir. Endeks uygulamasına, kredi borçlarının geri ödenmesine ve taksitlendirilmesine ilişkin esas ve usulleri belirlemeye, öğrencilerin borçlarından birinci fıkraya göre hesaplanan endeks artışından ilave edilen miktarın % 50’sine kadar indirim yapmaya Gençlik ve Spor Bakanlığı yetkilidir.
İndirim uygulandıktan sonra öğrencilerin ödeyecekleri bakiye kredi borcu; öğrencilerin eğitim süresince aldığı toplam kredi miktarının 3 katını geçemez. Öğrencinin tabi olacağı mükellefiyetler öğrencilerden alınacak taahhüt senedinde ayrıca belirtilir. Düzenlenen taahhüt senetlerinde krediyi alacak öğrencinin, öğrencinin reşit olmaması halinde ise öğrenci ile birlikte veli veya vasisinin borçlu sıfatıyla imzası yeterli olup ayrıca kefil aranmaz. Ancak yurtdışında öğrenim gören öğrencilerden kefil veya diğer teminatlar alınır. Öğrencilere kredi verilmesi ve gerektiğinde kredinin kesilmesi ile ilgili hususlar yönetmeliklerle düzenlenir. Kamu kurumları ve özel kurumlarda görev alanların borç taksitleri bu kurumlarca ilgililere ödenecek aylıklardan kesilerek yatırılır. Maddi ve hukuki nedenlerle takibinde yarar bulunmayan ve yılları bütçe kanunlarında gösterilen miktarları aşmayan kredi borçları terkin edilir.
Borç taksitlerini zamanında ödemeyenlerin birinci defada borçlarının bir seneliği, tekrarında ise tamamı ivedilik kazanır. Bu tarihten itibaren borç 6183 sayılı kanun hükümlerine göre mal sandıklarınca tahsil olunarak Gençlik ve Spor Bakanlığına ödenir. Öğrenim sırasında ve öğrenimden sonra ölenlerin ve öğrenim sırasında veya öğrenimlerinden sonra çalışamayacak derecede daimi malüllüğe uğramış oldukları tam teşekküllü bir hastanenin sağlık kurulu tarafından tespit edilenlerin borçları silinir.
Kredi, burs, barınma ve beslenme yardımı iş ve işlemlerine konu para, Devlet sermayesi ile kurulan bir bankaya yatırılır. Kredi verilmesi ve tahsilat, bu husustaki yönetmelikler uyarınca banka ile yapılacak anlaşma dairesinde yürütülür.
Yurtların yapım, donatım, bakım ve onarım işleri ile bunlarla ilgili tesisler hazırlanacak bir programa göre yürütülür.
Gerekli görülen hallerde hizmet binası, yurt binası ve tesisleri, 2/3/1984 tarihli ve 2985 sayılı Toplu Konut Kanununun ek 1 inci maddesinin (m) bendine göre yaptırılabilir.
Yapılmasının gerekli olduğuna karar verilen yurt binası ve tesisleri; belirlenecek proje ve temel standartlar çerçevesinde, Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine ya da Hazineye ait olup Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine tahsis edilen taşınmazların üzerinde ihale ile belirlenecek gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine kırk dokuz yılı geçmemek şartıyla belirli süre ve bedel üzerinden kiralama karşılığı yaptırılabilir. Bu kapsamda yapılacak yatırımlarla ilgili olarak otuz altı aylık süreyi geçmemek ve sözleşmede belirlenecek inşaat yapım süresi ile sınırlı olmak kaydıyla, Gençlik ve Spor Bakanlığı veya il müdürlükleri ile gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri arasında yapılacak her türlü iş ve işlemler ile düzenlenecek kağıtlar, 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa göre alınan damga vergisi ile 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınan harçlardan müstesnadır. Yine bu kapsamda, yapılacak ihalelerde 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda belirtilen ihale usullerinden biri uygulanır. Yapılacak ihalelere ilişkin esas ve usuller; gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerinde aranılacak nitelikler, sözleşmelerin kapsamı ve diğer hususlar Cumhurbaşkanınca belirlenir.
Bu amaçla, üzerinde bina ve tesis yapılacak Hazineye ait taşınmazların üzerinde Gençlik ve Spor Bakanlığının talebi üzerine Maliye Bakanlığınca, Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine ait taşınmazların üzerinde ise Gençlik ve Spor Bakanlığınca gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri lehine kırk dokuz yılı geçmemek şartıyla kira süresi kadar bedelsiz olarak bağımsız ve sürekli nitelikli üst hakkı tesis edilebilir.
Bu taşınmazların tapu kütüğüne; üst hakkına konu taşınmazların üst hakkı süresince amacı dışında kullanılamayacağına, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığından izin alınmaksızın devredilemeyeceğine dair şerh konulur.
Kira bedeli ve kiralama süresinin tespitinde; taşınmazın gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine ait olup olmadığı, Gençlik ve Spor Bakanlığına, il müdürlüklerine veya Hazineye ait taşınmazlar üzerinde bedelsiz olarak üst hakkı tesis edilip edilmediği, yatırımın maliyeti, kiralama konusu taşınmazın ve üzerindeki tesislerin bir kısmının veya tamamının işletilmesinin kiralayana verilip verilmeyeceği hususları dikkate alınır.
Bu şekilde yapılacak kiralama işlemlerine ait kira bedelleri Gençlik ve Spor Bakanlığının veya il müdürlüklerinin bütçesinden ödenir.
Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine ait binaların ve her türlü tesislerin yapım, yaptırma, donatım, bakım ve onarım işleri Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından da yürütülebilir.
Yurt yapı ve tesisleri için lüzumlu arsalardan şahıslara ait olanlar kamulaştırma veya satın alma yolu ile sağlanır.
Vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan derneklere ait yükseköğrenim yurtlarında barınan öğrencilere Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığınca müştereken belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde beslenme ve barınma yardımı yapılabilir.
Beslenme ve barınma yardımı, vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan derneklere ait yüksek öğrenim yurtlarında barınan öğrencilere Gençlik ve Spor Bakanlığı yurtlarında kalan öğrencinin Devlete bir aylık maliyetini geçmemek ve yüksek öğretim kurumlarının öğrenim sürelerini aşmamak kaydıyla bir öğretim yılında dokuz ayı geçemez.
Yurt hizmetini sunan veya bu hizmetten yararlananların, yersiz beslenme ve barınma yardımı ödenmesine sebebiyet vermeleri halinde bu tutarları, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte bir ay içinde Gençlik ve Spor Bakanlığına ödemesi, yapılacak tebligatla sebebiyet verenlerden istenir. Bu süre içinde ödenmemesi hâlinde bu tutarlar, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi daireleri tarafından takip ve tahsil edilerek Gençlik ve Spor Bakanlığına ödenir.
Kanuna göre, özel hesap gelir kaynakları: Yardımlar ve bağışlardan; Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından veya Gençlik ve Spor Bakanlığı yararına verilecek müsamereler ve tertip edilecek piyango keşideleri gelirlerden; Gençlik ve Spor Bakanlığının açtığı kredilerden alacağı masraf payı ile yurtların her çeşit gelirlerden elde edilir.
Gençlik ve Spor Bakanlığının hesap işlem ve harcamaları ve bedeli Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından ödenmek üzere Kurum adına, Bayındırlık Bakanlığı, üniversiteler, yüksek okul ve akademiler tarafından girişilecek yüklenmeler, sağlanacak iş ve hizmetler; üniversitelere, yüksek okullara ve akademilere Kurumun tahsis ettiği döner sermaye ile sağlanan ihtiyaçlara ait muameleler ile yurtların bünyesindeki kantin ve yemekhanelerin işlettirilmesi 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu ile 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine ve Sayıştay vizesine tabi değildir. Bu hususta uygulanacak usul ve esasları belirlemeye Gençlik ve Spor Bakanlığı yetkilidir.
Gençlik ve Spor Bakanlığı veya il müdürlüklerinin gayrimenkul malları, arazi ve bina vergileriyle bina vergisine bağlı iktisadi buhran ve müdafaa vergilerinden ve Gençlik ve Spor Bakanlığı veya il müdürlüklerine yapılacak her türlü bağış ve vasiyetler ve bu tasarruflara ilişkin işlemler, vergi, resim ve harçlardan ve Gençlik ve Spor Bakanlığı veya il müdürlüklerine parasız olarak tahsis, temlik ve tescil edilen bütün gayrimenkullerin ferağ ve intikal muameleleriyle bu muamelelerle ilgili olarak düzenlenecek kağıtlar her türlü resim ve harçtan muaftır.
Devlete ait olup da kamu hizmetine tahsisli bulunmayan bina ve arsaları Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine bedelsiz olarak devretmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Belediyelere ait arsalardan bir kamu hizmetine tahsisli olmayanlar ihtiyaç halinde Gençlik ve Spor Bakanlığının istemi üzerine kesinleşmiş vergi kıymeti üzerinden Gençlik ve Spor Bakanlığına veya il müdürlüklerine devredilir.
Bu kanunda işlevini tamamlamış altı geçici madde bulunmaktadır.
Bu günde konumuz tamamlandı. Hoşça kalın.
