Özel ve Gece Hizmetleri İbaresi Mevzuattan Çıkarılmalı mı?
09/04/2021 tarihli ve 31449 sayılı Resmi Gazete’de Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Hizmetleri Yönetmeliği yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yürürlüğe giren Yönetmeliğin Normal mesai saatleri dışında yurtlarda verilen hizmet başlıklı 36 ncı maddesinde: “Yurtlarda, Bakanlık tarafından belirlenecek usul ve esaslara göre özel hizmet ve gece hizmetleri verilir. Bu hizmeti yürütmek üzere gerekli personel bulundurulur. Özel hizmet ve gece hizmeti, hizmetin devamıdır.” Hükmü yer almaktadır.
1961 yılında tüzel kişiliğe haiz ve özel hukuk hükümlerine tabi olarak kurulan Yüksek öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu personelinin çalışma ve özlük hakları 351 sayılı kanuna dayanılarak Genel Müdürlükçe hazırlanan Yönetim Kurulunca incelenen ve Genel Kurulca kabul edilen Yönetmelikler ile düzenlenmekteydi. Yapılan düzenlemelere göre personel çalışma saatleri Genel Müdürlükçe belirleniyordu. Bu düzenlemelere bağlı olarak da Kurum özelinde hizmet tanımları yapılmakta idi. Nitekim kuruluş yıllarda “Gece Hizmeti” sonraki yıllarda ise “Özel ve Gece Hizmeti” ibareleri Kurum mevzuatına girmiştir.
Bu düzenlemelere göre ülke genelinde yurt müdürlüklerinde mesai aynı saatte başlıyor, aynı saatte bitiriyordu. Mesai bitiminden gece 00.00 de (24.00) kadar olan özel hizmete fazla çalışma ücreti, gece 00.00 dan sabaha kadar olan gece hizmetlerine ise bir gün süreyle izin verildiğinden ülke genelinde tereddüt yaşanmadan personele aynı saat üzerinden ücret ve izin veriliyordu.
Ancak, Kurumca belirlenen çalışma saatleri zaman içerisinde Kurum personelini de kapsayacak şekilde yapılan genel düzenlemelerle çalışma saatleri, illerde valilikçe belirlenmeye başlanmıştır.
Buna istinaden, ilgili valilikler tarafından bazı illerde 08.00-17.00, bazı illerde 08.30-17.30, bazı illerde 09.00-18.00, bazı büyük illerde ise trafik vb. sebeplerle daha değişik şekilde belirlenen çalışma saatleri Kurum personelinin de mesai saatleri olmuştur.
Kurum, Özel ve Gece Hizmetleri Talimatında bir takım düzenlemeler yaparak bu duruma uyum sağlamaya çalışsa da tam olarak bunu gerçekleştirememiştir. En son yapılan düzenlemeden önce ülke genelinde özel hizmeti 17.30 dan 24.00, gece hizmetini ise 24.00 den 08.30 olarak belirlemek suretiyle nöbet hizmeti yürüten personele özel hizmet için hafta içi 6,5 saat, hafta sonuna ise 15,5 saat fazla çalışma ücreti, gece hizmeti için de bir gün süreyle izin verilmeye başlanmıştır.
Bu uygulamaya valiliklerce mesai bitim saati 17.00 ve daha önce belirlenen illerde çalışan kurum personeli, kendilerinin 6,5 saatten fazla özel hizmet yürüttüklerinden bahisle eksik fazla çalışma ücreti ödendiğini gerekçe göstererek bu durumun düzeltilmesini talep ettiler.
En son olarak düzenlenen ve halen yürürlükte olan Gece ve Özel Hizmetleri Usul ve Esaslarında özel ve gece hizmetinin bütününü nöbet hizmeti olarak tanımlamak suretiyle özel hizmet için verilecek hafta içi 6,5, hafta sonu 15,5 fazla çalışma ücreti ile gece hizmeti için bir gün izin verileceğine ilişkin herhangi bir hüküm konulmamıştır. Bunun yerine 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve yılı merkezi bütçe kanunlarına uygun olarak bazı istisnalar hariç haftalık 40 saati aşan fazla çalışmalar için her sekiz saatlik bölümü için bir gün izin verileceği, geriye kalan bölümü için ise ilgili mevzuat çerçevesinde fazla çalışma ücreti ödeneceği hüküm altına alınmıştır.
Ancak, özel ve gece hizmetlerine ilişkin uygulamalar yılların verdiği alışkanlık nedeniyle bazı il müdürlüklerince değişik yorumlar getirilerek fazla çalışma ücreti ve izinler yürürlükten kaldırılan mevzuata göre verilmektedir.
KYK nın tüzel kişiliğinin ortadan kaldırılması neticesinde yurt hizmetlerinin Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde Genel Müdürlük tarafından verilmesi de dikkate alınarak KYK mevzuatında o günün şartlarında düzenlenen ve bugünün şartlarında uygulanmasında tereddütler içeren özel ve gece hizmetleri mevzuattan çıkarılmalıdır.
Esasen personele verilecek izinler ve fazla çalışma ücretinin hangi hallerde verileceğine ilişkin düzenlemeler 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile yılı bütçe kanunlarında düzenlenmekte ve bu düzenlemelerde özel ve gece hizmetleri ibaresine yer verilmemektedir.
Benim görüşüm, özel ve gece hizmetleri ibaresi mevzuattan çıkarılmalıdır. Bu ibare Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Hizmetleri Yönetmeliğin 36 ncı maddesinin başlığı olan “Normal mesai saatleri dışında yurtlarda verilen hizmet” olarak veya “Nöbet hizmeti” olarak değiştirilmelidir.
Sağlıcakla kalın.
