İyi akşamlar. 657 sayılı Devlet memurları Kanununu anlatmaya devam ediyorum. Bu bölümde memurlar için konulan yasaklardan sırasıyla bahsedeceğim:
Toplu eylem ve Hareketlerde Bulunma Yasağı; Devlet memurlarının, kamu hizmetlerinin yürütülmesini engelleme, işi yavaşlatma kamu hizmetlerini aksatacak şekilde memurluktan kasıtlı olarak birlikte çekilmeleri veya görevlerine gelmemeleri veya görevlerine gelip de Devlet hizmetlerinin ve işlerinin yavaşlatılması veya aksatılması sonucunu doğuracak eylem ve hareketlerde bulunmaları yasaktır. Kamu hizmetini aksatacak şekilde memurluktan kasıtlı olarak birlikte çekilme eyleminin cezası ise, «Devlet memurluğundan çıkarma» dır.
Bu bağlamda, Devlet memurları siyasi partilere üye olmazlar. İdeolojik veya siyasi amaçlarla yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi ya da ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmaları, çoğaltmaları, dağıtmaları veya bunları kurumların herhangi bir yerine asmaları veya teşhir etmeleri yasaktır.
Grev Yasağı; Devlet Memurları Kanunu, memurların grev kararı vermelerini, grev düzenlemelerini ve ilan etmelerini, bu yolda propaganda yapmalarını, herhangi bir greve veya grev teşebbüsüne katılmalarını, grevi desteklemeleri veya teşvik etmelerini yasaklamıştır. Grev yasağına uymayan Devlet memurları hakkında, «Devlet memurluğundan çıkarma» cezası öngörülmüştür. Ancak, Danıştay kararları uyarınca, sendikaların eylem çağrısına katılarak işe gelmeyen memurlara verilen disiplin cezası yargıdan dönebilmektedir.
Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı; memurlar Türk Ticaret Kanununa göre tacir veya esnaf sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kolektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç). Memurlar, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir iş yerinde veya vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışamaz. Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin kurulları üyelikleri ile özel kanunlarda belirtilen görevler bu yasaklamanın dışındadır. Devlet Memurları Kanunu’na göre kazanç getiren faaliyetlerde bulunmanın cezası, «kademe ilerlemesinin durdurulma» cezasıdır.
Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları yasaklanan faaliyetlerde bulunanalar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kurumlara bildirmekle yükümlüdürler. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyene uygulanacak disiplin cezası ise «kınama» cezasıdır.
Hediye Alma, Menfaat Sağlama Yasağı; Devlet memurlarının doğrudan doğruya veya aracı eliyle hediye istemeleri ve görevleri sırasında olmasa dahi menfaat sağlama amacı ile hediye kabul etmeleri veya iş sahiplerinden borç para istemeleri ve almaları yasaktır. Kamu Görevlileri Etik Kurulu, hediye alma yasağının kapsamını belirlemeye ve en az genel müdür veya eşiti seviyedeki üst düzey kamu görevlilerince alınan hediyelerin listesini gerektiğinde her takvim yılı sonunda bu görevlilerden istemeye yetkilidir.
Denetimindeki Teşebbüsten Menfaat Sağlama Yasağı; Devlet memurunun, denetimi altında bulunan veya kendi görevi veya mensup olduğu kurum ile ilgisi olan bir teşebbüsten, doğrudan doğruya veya aracı eliyle her ne ad altında olursa olsun bir menfaat sağlaması yasaktır.
Kanun, hediye alma ve menfaat sağlama yasağına uymayanlara, yapılacak soruşturma sonucunda, ağırlık derecelerine göre disiplin cezası öngörmektedir.
Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı; memurlar görevlerinden ayrılmış bile olsalar, kamu hizmetleri ile ilgili gizli bilgileri, yetkili bakanın yazılı izni olmadıkça açıklayamazlar. Yetki almadan gizli bilgileri açıklamaya verilecek ceza «Devlet memurluğundan çıkarma» dır.
Aynı olaydan dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin kovuşturmasını geciktiremez. Memurun ceza kanununa göre mahkum olması veya olmaması halleri, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olamaz.
Arkadaşlar, yukarıda belirtilen yasaklar dışında memurların bazı istisnalar dışında ikinci görev yasağı bulunmaktadır. Bu yasağı ayrı bir bölümde anlatmayı planlıyorum. Bugünde konumuzun sonuna geldik. Herkese sevgiler, saygılar.
